แมลงมีมากแค่ไหน แล้วทำไมจึงมีแมลงจำนวนมากมายนัก

ถ้าเหล่าแมลงรวมร่างเป็นสัตว์ขนาดใหญ่ขึ้นมา แล้วตัดสินใจประกาศศึกกับเรา ไม่ต้องสงสัยเลยว่ามนุษย์พ่ายแพ้แน่นอน แค่ต้องเผชิญกับจำนวนมหาศาลก็แพ้ย่อยยับแล้ว ประมาณกันว่ามีแมลง 10 ล้านล้านล้านล้านล้านตัวบนโลก นั่นคือเลข 1 ตามด้วยเลข 0 อีก 19 ตัว ดังนั้นเมื่อเปรียบเทียบกับจำนวนประชากรโลกประมาณ 7 พันล้านคน สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังเหล่านี้มีจำนวนมากกว่าเราถึงพันล้านต่อ 1 อีกครั้งชนิดสายพันธุ์ก็ยังมีจำนวนมากมายล้นหลามเช่นกัน แม้สัตว์มีกระดูกสันหลังจะมีถึง 60,000 สายพันธุ์ ทั่วโลกกับสัตว์จำพวกแมลงที่มนุษย์รู้จักมีถึงราว 1 ล้านสายพันธุ์ ยังไม่รวมอีกจำนวนมากที่ยังไม่ได้จำแนกชนิด

อันที่จริงแล้วแมลงที่เป็นสัดส่วนเรา 75% ของสัตว์ทั้งหมดบนโลก อะไรคือเคล็ดลับความสำเร็จของเหล่าแมลง ความมากมายหลากหลายของแมลงมาจากหลายปัจจัยที่เมื่อผนวกเข้ากัน ทำให้แมลงเป็นสัตว์ที่สามารถปรับตัวได้ดีและทรหดมากที่สุด อย่างแรกคือความสามารถในการสืบพันธุ์และน่าทึ่ง หลายใช้ผลิตลูกหลานได้นับร้อยตัวในช่วงชีวิตของมัน ลูกหลานส่วนใหญ่จะตายไปแต่ยังเหลือจำนวนมากพอที่จะรอดอยู่จนเป็นตัวโตเต็มวัยพร้อมสืบพันธุ์ต่อไป 

อีกทั้งลูกหลานแมลงยังเติบโตรวดเร็ว ดังนั้นวัฏจักรการสืบพันธุ์จึงเรียนมาบรรจบอย่างรวดเร็วและเกิดซ้ำแล้วซ้ำเล่าในช่วงเวลาสั้นๆ จำนวนมากมายนี้แสดงว่าสัตว์จำพวกแมลงมีความหลากหลายทางพันธุกรรมสูงมาก สายพันธุ์ที่แตกต่างกันนี้มีข้อมูลพันธุกรรมมากมาย ทำให้แมลงสามารถปรับตัวเพื่ออยู่รอดและเติบโตได้ในสภาพแวดล้อมต่างๆทั่วโลก แม้แต่ในสภาพแวดล้อมบางแห่งที่มีสภาวะที่รุนแรง มอดเปลือกไม้มีชีวิตอยู่ได้ที่อุณหภูมิ -40 องศาฟาเรนไฮน์ มดทะเลทรายสะฮาราออกมาหากินข้างนอกได้แม้ว่าอุณหภูมิบนพื้นผิวจะสูงกว่า 155 องศาฟาเรนไฮน์ แล้วแมลงภู่บางชนิดอาศัยอยู่ได้ที่ความสูง 18,000 จากระดับน้ำทะเลโครงสร้างแข็งด้านนอกของตัวแมลงทำหน้าที่เหมือนเกราะหุ้มลำตัว ป้องกันแมลงจากโลกภายนอกและช่วยให้แมลงสามารถทนต่อสภาพแวดล้อมที่สัตว์อื่นอาศัยอยู่ไม่ได้ 

แม้แมลงตัวเล็ก ซึ่งเราอาจจะมองเป็นข้อด้อย แต่แมลงกลับใช้ขนาดตัวที่เล็กนี้ให้เป็นประโยชน์ได้ เนื่องจากสายพานส่วนใหญ่ที่มีขนาดเล็กจิ๋ว แมลงนับล้านจึงสามารถอาศัยอยู่ในพื้นที่ขนาดเล็กและใช้ทรัพยากรทุกอย่างที่มีในพื้นที่นั้นๆได้ แมลงจึงมีที่ชีพพิสัยในระบบนิเวศได้นับร้อยชนิด บ้างก็กินรากไม้ ก้าน ใบ เมล็ด ละอองเกสรและน้ำหวานของพืชพรรณบางชนิด แมลงชนิดอื่นๆเช่นตัวต่ออาศัยแมลงอื่นที่ยังมีชีวิตโดยทำให้เป็นอัมพาตและวางไข่ในตัวเหยื่อ เพื่อว่าเมื่อตัวอ่อนฝักตัวออกมาจะได้กัดกินตัวเหยื่อออกมาจากด้านในและได้สารอาหาร ยุงและเหลือบที่กินเลือดเป็นอาหาร อาศัยแหล่งอาหารที่แปลกประหลาดนี้เพื่อการอยู่รอด 

อีกทั้งยังมีแมลงอื่นอีกมากที่สร้างที่พิสัยโดยการอาศัยอุจจาระ แมลงวันวางไข่ในอุจจาระและด้วงบางชนิดกลิ้งมูลสัตว์เป็นก้อนกลมขนาดใหญ่ เพื่อกินและใช้เป็นที่วางไข่ อีกทั้งแมลงยังมีพลังที่หน้าที่ในการเปลี่ยนสัณฐาน คุณสมบัตินี้ไม่เพียงแต่จะเปลี่ยนรูปร่างหน้าตา แต่ยังช่วยแมลงให้ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในระบบนิเวศให้เกิดประโยชน์สูงสุดอีกด้วย ตัวอย่างเช่นผีเสื้อ ในระยะที่เป็นหนอนผีเสื้อ พวกมันขโมยมาอย่างรวดเร็วเพื่อให้เจริญเติบโตและสร้างรังไหม แต่เมื่อกลายเป็นผีเสื้อก็จะกินแต่น้ำหวานจากดอกไม้ 

การเปลี่ยนสัณฐานแปลว่าตัวอ่อนและตัวเต็มวัยของสายพันธุ์เดียวกัน จะไม่ต้องแย่งชิงแหล่งอาหารเดียวกัน จึงแบ่งปันพิสัยกันได้โดยไม่ลดความสามารถในการอยู่รอด กระบวนการนี้มีประสิทธิภาพมาก จนแมลงถึง 86% มีการเปลี่ยนสัณฐานอย่างสมบูรณ์

เพราะเราตัวใหญ่แต่แมลงตัวเล็ก เราจึงมักลืมว่าตัวน้อยนับล้านพวกนี้กำลังเคลื่อนพลครบรอบตัวเราตลอดเวลา แค่สำรวจพื้นดินเราก็จะพบแมลงแทบทุกแห่ง แมลงมีจำนวนมหาศาลและประสบความสำเร็จอย่างไม่มีใครเทียม เราอาจต้องยอมรับว่าแมลงต่างหาก ไม่ใช่พวกเราที่เป็นผู้พิชิตโลกใบนี้ตัวจริง